Week 39

Waar denk je aan bij het woord ordinair? Het eerste dat mij boven komt drijven is een beeld van een dame met een hooggeblondeerde kuif, teveel sieraden en kledij met veel tijgerprints en leer. Daarna denk ik aan een BMW of Mercedes met veel te grote velgen en geblindeerde ramen. Welke beelden het woord ordinair ook bij me oproept, het zijn in geen geval alledaagse taferelen. Toch betekent ordinair (naast vulgair/onbeschaafd) ook alledaags/gewoon. Op de een of andere manier kan ik me in dergelijke tegenstellingen als uitleg voor 1 woord moeilijk verplaatsen. Eigenlijk kan ik niet eens een zin maken waarbij ordinair de betekenis heeft van alledaags/gewoon. Na deze ervaring ging hij door met zijn ordinaire beslommeringen? Klinkt niet echt ordinair (alledaags dus). Wellicht hebben jullie suggesties?

Week 38

Zoals sommigen wellicht gemerkt hebben, loop ik een beetje achter in de wekelijkse update van deze blog. Dit heeft te maken met de vele verbouwingswerkzaamheden in ons nieuwe huis, naast mijn toch al drukke baan. Toch, fideel als ik ben, probeer ik me nog enigzins aan het schema te houden. Ik hoop dat ik mijn vele (ahem) fidele lezers niet al te zeer teleurstel en zou het verdraaid fideel vinden als jullie mij willen verexcuseren, in ieder geval de komende weken, voor het feit dat de updates iets trager verschijnen dan normaal...

Week 37

Soms zijn er van die woorden die je aan het denken zetten. In mijn geval gebeurde dat bij minutieus. Dit woord wordt meestal gebruikt om een omschrijving te geven van een zeer grote nauwkeurigheid. Maar als ik de analogie zou volgen van "op de milimeter nauwkeurig", waarom is het dan minutieus en niet secondieus of zoiets? Ik zal dit eens aan een minutieus onderzoek onderwerpen...

Week 36

Als fan van het fantasy genre lees ik vaak over helden, anti-helden, vreemde wezens en meer onguur spul in duistere omgevingen. In een beschrijving van een persoon, wezen of omgeving wordt dan regelmatig het bijvoeglijk naamwoord illuster gebruikt. Het vreemde daaraan is echter dat dit in principe nergens op slaat. Er zijn immers vele synoniemen voor dit woord te vinden, alle jammer genoeg even vaag: beroemd, uitstekend, uitnemend, uitzonderlijk, doorluchtig, notable, verheven, gedistingeerd etc.

Meestal verkeert de held in illuster gezelschap (waarmee eigenlijk het tegengestelde bedoeld wordt omdat hij/zij zich in obscuur gezelschap bevindt). Maar een illuster persoon kan dus van alles zijn en het gebruik van illuster in een dergelijke samenstelling voegt nauwelijks iets toe. Ik kan me nog minder voorstellen bij een illuster wezen, maar wat moet ik me in godsnaam voorstellen bij een "illustere omgeving"?

Vreemd dat sommige woorden zo compleet uit hun verband en betekenis getrokken worden alleen omdat het wel spannend of versierend klinkt. Alhoewel: dit verschijnsel bestaat in dichtende of verhalende vorm al sinds de Griekse oudheid, bekend onder de term "epitheton ornans", veelvuldig gebruikt door onder andere Homerus...

Week 35

Als je het opzoekt in de Dikke van Dale staat er: uit het diepst van het hart komend. Dit zou zowel positief als negatief kunnen zijn, toch?

In mijn beleving wordt hartgrondig echter meestal (altijd?) in negatieve zin gebruikt, zoals een hartgrondige hekel hebben aan of hartgrondig vloeken. Ik heb nog nooit gehoord van hartgrondige liefde of passie. Dit kan liggen aan mijn omgeving of het gezelschap waarin ik verkeer, maar toch denk ik eerder dat een gerespecteerd woordenboek een verwijzing zou moeten maken naar het gebruik of gevoel dat met een woord gepaard gaat (als dit tenminste een bepaalde richting heeft). Zo zou er bijv. (neg.) toegevoegd kunnen worden om aan te geven dat dit woord meestal een negatieve lading heeft.

Maar de insteek van deze blog is van het begin af aan geweest een woord zo vaak mogelijk te gebruiken, in een juiste danwel onjuiste context. Ik wens jullie dan ook hartgrondig veel succes toe bij het toepassen van dit woord van de week.

Week 34

Soms gebruiken we woorden die eigenlijk een iets andere (zij het aanverwante) betekenis hebben dan hetgeen we daadwerkelijk bedoelen. Een voorbeeld hiervan is schlemiel, dat vaak gebruikt wordt om een malloot of debiel te beschrijven.

De ware betekenis heeft echter zijn oorsprong in het Joodse, waar de Kronieken van Chelm een personage kennen dat Emiel Schlemiel heet. In het kort komt deze verhalenbundel erop neer dat Chelm een zeer armoedige stad is, met even zo armoedige (zowel financieel als mentaal) inwoners, die continu op zoek zijn naar geluk en rijkdom. Hiervoor bedenken zij de wildste plannen, die natuurlijk altijd op een fiasco uitlopen. Emiel Schlemiel is een van de grootste stakkers, die altijd krankzinnige ideeen oppert. Vandaar dat het woord vaak gebruikt wordt om mafkezen aan te duiden, maar de echte betekenis ligt dus iets dichter bij de kern...

Week 33

Zo, daar zijn we weer, na een heerlijke vakantie.

Iets gemakkelijker dit keer, om zomaar een woord van de week te kiezen, voor de voeten weg (om een paar synoniemen te gebruiken): lukraak.

Vakantie is toch een beetje lukraak dingen ondernemen, weinig tot geen planning aan te houden en relaxen. Maar soms kan lukraak ook negatief uitpakken. Als je op Stratumseind lukraak dingen gaat roepen bijvoorbeeld. Of als je lukraak een bar binnen loopt. Of als je lukraak begint met klussen...

Helaas ben ik niet van de planning, en dat zal ik waarschijnlijk ook nooit worden. Daarom ben ik waarschijnlijk ook verkoper geworden, dan kun je tenminste op je gevoel afgaan. Alhoewel, lukraak prijzen afgeven doe ik nooit. Ach, tot nog toe heb ik nog geen ernstige fouten begaan door lukraak dingen te doen!

Week 31 & 32

Het woord van deze week en tevens volgende week: vakantie.

Ik ga even genieten van een broodnodige vakantie. De weersvoorspellingen zijn goed, het bier staat koud en ik mag even weg uit de hectiek (ook een mooi woord trouwens, gebruik dat ook maar!) en de ellende die de afgelopen maanden een rol gespeeld hebben.

Even ertussen uit... Even vakantie.

Tot week 33!

Week 30

Probeer deze week curiositeit zoveel mogelijk te gebruiken.

Zelf ken ik veel mensen die op zich al een curiositeit zijn. Bovendien zijn er zoveel curiositeiten in het nieuws (denk aan de Tour, ik snap daar werkelijk helemaal niets van!) dat ik ze niet eens allemaal zou kunnen opnoemen. En is er nu wel of geen buitenaards leven? Er is een te uitgebreide historie van curiositeiten om simpelweg aan te nemen dat wij de enigen in het universum zijn...

Week 29

Na een weekend in Hongarije (waar vooral Hongaarse scheldwoorden de boventoon voerden), staat er nu een weekendje België voor de deur.

Opvallend is dat zowel Belgen als Nederlanders "Nederlands" spreken, maar dat in België veel woorden voorkomen die in Nederland niet of nauwelijks gebruikt worden. Het woord van deze week doet een beetje Belgisch aan, maar bestaat toch echt ook in de Nederlandse taal: zotteklap.

Nu vraag ik me af of Belgen dit woord overgenomen hebben uit de Nederlandse taal of dat het oorspronkelijk een Belgisch woord was dat opgenomen is in het woordenboek der Nederlandse taal. En waarom gebruiken Nederlanders het niet meer, en Belgen wel? Wie waren er trouwens eerder, de Nederlanders of de Belgen? En hoe is dan ooit het Nederlands ontstaan? Dergelijke vragen leiden zeker en vast (of vast en zeker) tot zotteklap!

Week 28

Deze week: ridicuul.

Het lijkt soms wel of ineens iedereen dingen wil gaan veranderen, en daarvoor worden de meest belachelijke oplossingen en procedures aangedragen. Op mijn werk gebeuren de nodige ridicule dingen, maar daarbuiten ook. Als je ziet hoe de wegwerkzaamheden verlopen (de halve A2 ligt open, Eindhoven afgelopen weekend zelfs helemaal geblokkeerd), kun je alleen maar concluderen dat iemand die nooit in de auto zit dergelijke projecten leidt, want het resultaat van de werkzaamheden is te ridicuul voor woorden!

Ook vliegen vanaf Charleroi is een ridicuul idee, maar we zullen nog wel merken hoe ridicuul precies.

Week 27

Ok ok ok... Een beetje later dan gewoonlijk, maar het was druk deze week.

Vaak kun je woorden herleiden of in ieder geval de betekenis ervan min of meer raden. Zoniet, dan valt er vaak nog een aannemelijke (zij het verkeerde) uitleg aan te geven. Nu wil het geval dat voor de komende dagen het woord onverlaat zoveel mogelijk gebruikt mag gaan worden. Zou ik niet beter weten, dan zou ik dit woord wellicht uitleggen als "op tijd" of "niet te laat", maar helaas is de betekenis totaal anders. Hoe een dergelijk woord een dergelijke betekenis kan krijgen, is mij dan ook een raadsel. Iemand een gokje wagen (zonder Google oid te gebruiken)?

Week 26

Geïnspireerd door de belevenissen van een expat in Hongarije, wordt het woord van deze week clownesk.

Op de een of andere manier roepen woorden die eindigen op -esk altijd een bepaalde, schilderachtige sfeer op, die zelden positief is. Grotesk, clownesk, gigantesk, romanesk, karnavalesk, cabaretesk, je kunt je er iets bij voorstellen, maar vaak is de associatie toch in de negatieve sfeer.

Een van de positieve uitzonderingen (ook al wordt het ook wel gebruikt om kleinerend over iets te spreken) is natuurlijk het veelgehoorde pittoresk. Maar in vergelijking met de andere woorden wordt pittoresk ook veel meer gebruikt. Zouden we dan toch positief in het leven staan?

Week 25

On-wel-voeg-lijk. Onwelvoeglijk. Het rolt uit je mond, maar het ziet er niet uit als je het schrijft. Gek iets, taal.

Maar goed, onwelvoeglijk dus. Een woord dat je niet snel zult gebruiken, maar het maakt je verhaal zoveel smeuïger. De schrijver dezes is overigens ook niet vies van enig onwelvoeglijk taalgebruik om zijn onvrede te uiten. Maar er zijn ook personen (ik noem geen namen, he Sje) die, getuige de onwelvoeglijke reacties op andere blogs, zich het liefst continu en hoofdzakelijk van dergelijke taal bedienen.

Alleen is de term onwelvoeglijk uitermate subjectief en relatief. Dus misschien lul ik wel uit mijn nek (deze zinsnede zou ik in het dagelijkse leven en werk niet als onwelvoeglijk ervaren, maar op de een of andere manier ziet het er nu wel plat uit). Wie zal het zeggen...

Week 24

Tja... Soms kom je van die woorden tegen die meteen de nodige verwarring veroorzaken. Dit kan te maken hebben met het gebruikte of te gebruiken voorzetsel dat moet volgen op het woord, maar soms kunnen ook meerdere constructies gebruikt worden.

Zo ontstond vorige week een korte discussie omtrent het gebruik van het woord van de week. Is het een aversie van iets of een aversie tegen iets? Het blijkt allebei te kunnen/mogen, maar eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat in 90% van de gevallen toch "tegen" als voorzetsel volgt op aversie.

Soms is echter de betekenis zelf al aanleiding om de Dikke van Dale erop na te slaan. Nu is dit precies waar deze blog heen wil: uitbreiding van de woordenschat en stimulatie van de hersenen (al is het maar een beetje).

Daarom deze week ook weer een uitdaging, want gebruik "gebrouilleerd" maar eens in een zin, laat staan op de juiste wijze met het juiste voorzetsel. En ik vraag me dan meteen af: waarom bestaat dit woord alleen in een voltooide tijd? Het werkwoord brouilleren is niet terug te vinden in de DvD...

Nu wil het feit dat ik afgelopen week enigermate gebrouilleerd ben geraakt met een arbeidsrelatie/klant. Hoe kan het toch dat er een type mensen bestaat dat alleen maar neemt, neemt en neemt? Geven of vergeven is er niet bij, en dat stoort me soms enorm. Dan loop je het vuur uit je sloffen om alles voor ze te regelen, en dan zit er zo'n tuthola die bij het eerste hobbeltje de hakken in het zand zet en op hoge poten een irreeel en eenzijdig betoog houdt bij haar manager, die vervolgens doodleuk (zonder wederhoor) de hele relatie op het spel zet. Alhoewel ik me dan serieus afvraag of hier dan nog sprake is van een relatie, of dat we het beter als een soort van eenrichtingsverkeer kunnen bestempelen. In ieder geval: we zijn nu gebrouilleerd, ook al is het hobbeltje opgelost.

Week 23

Deze week, om het wat makkelijker te maken, een woord dat niemand gebruikt maar dat toch overal opduikt: aversie.

Zo heb ik een aversie van schoonmaken, maar meestal zeg ik toch echt dat ik schoonmaken niet leuk vind of er niet van houd. Trouwens, zo wordt het door de meeste mensen gezegd. Hoe komt het dan toch dat je het woord regelmatig hoort op radio en tv en terugziet in kranten of tijdschriften?

Week 22

Deze week, omdat het steeds vaker toegepast kan worden, is het woord "menagerie".

Iedere dag, schijnbaar zonder aantoonbare reden, kom ik erin terecht, hoe laat of vroeg ik ook vertrek: de menagerie die de A2 heet. En dat kun je bijna letterlijk nemen, want het gedrag en de rijstijl van sommige bestuurders (en dan vind ik me zelf niet eens zo'n geweldige chauffeur) is soms echt bij de beesten af.

Als ik dan 's avonds na langdurig filerijden eindelijk thuis ben, op de bank plof en de tv aanzet, komt het woord wederom naar boven, dit keer echter in de menagerie die onze wereld verworden is. Een ontsnapte gorilla, zelfmoordaanslagen, oorlogen en de meest onnozele televisieprogramma's... Hoeveel gekker wordt het nog?

Het klinkt mooier dan het is... Menagerie...

Week 21

En het eerste woord van de week wordt: pontificaal.

Het woord zelf klinkt al pontificaal, en ik verwacht deze week mooie zinnen te kunnen maken met dit woord.

Ik zag gisteren overigens op het nieuws dat er een auto pontificaal op een boom geknald was! En daarna was er een kardinaal in Rome die er behoorlijk pontificaal uitzag...

Succes!